Grecja, Turcja, Albania, kraje byłej Jugosławii, Bułgaria, Mołdawia czy Rumunia to dziś źródło doskonałych win o własnej osobowości i stylu, powstających często z endemicznych odmian rzadko spotykanych poza miejscem ich pochodzenia. W czasie Balkan International Wine Competition wybraliśmy najlepsze z nich.

Tomasz Prange-Barczyński, zdjęcie główne: BIWC

Bałkany są dla Polaków kluczowym kierunkiem wakacyjnym. Od lat nie mogę jednak oprzeć się wrażeniu, że nasza ogólna wiedza na temat powstających tam win jest odwrotnie proporcjonalna do turystycznej popularności krajów takich jak Chorwacja, Bułgaria, Grecja, Turcja, a ostatnio przecież także Albania. Tymczasem od co najmniej dwóch dekad w każdym z nich dokonuje się jakościowa rewolucja. Winiarze sięgają chętnie po szczepy lokalne. Także południowe w charakterze interpretacje odmian międzynarodowych są bardzo ciekawe. Odbywający się po raz piętnasty konkurs winiarski Balkan International Wine Competition był dobrą okazją, by się o tym przekonać.

W Naoussie

Tegoroczny Balkan International Wine Competition odbył się między 28 a 30 maja w Naoussie, czyli stolicy apelacji, której flagową odmianą jest słynne xinomavro uważane przez wielu za czołowy czerwony szczep Grecji. Z tego też powodu przyznaliśmy, obok zwyczajnych nagród, specjalne wyróżnienie dla najlepszego wina z tej właśnie odmiany.

BIWC jest konkursem kameralnym i rządzi się swoimi prawami. W Naoussie w ciągu trzech dni oceniliśmy w pięciu czteroosobowych komisjach około 900 win. Na czele zespołów jurorskich stanęli specjalizujący się w Europie Środkowej i Bałkanach Masters of Wine: Caroline Gilby, Elizabeth Gabay, Rod Smith (szef całego instytutu MW) oraz Pasi Ketolainen.

Wina ocenialiśmy w systemie stupunktowym. Sędziowie otrzymywali do degustacji cały liczący zwykle 12-15 próbek zestaw podobnych do siebie win (np. z tej samej odmiany) na raz, co znacząco ułatwiało wybór najlepszych. W większości konkursów wina w poszczególnych seriach podawane są jedno po drugim, to zaś uniemożliwia powrót do próbki degustowanej wcześniej.

Po każdej sesji odbywaliśmy w ramach jury krótką naradę, a potem decydowaliśmy wspólnie o medalach dla najlepszych. W razie wątpliwości zawsze mieliśmy szansę ponownej degustacji win. Ostatniego dnia szefowie komisji przyznali w dodatkowej degustacji tzw. trofea dla win najwyżej ocenionych w czasie całego konkursu.

Oblicza Bałkanów

W czasie trzydniowych zmagań w Naoussie miałem okazję degustować wina w co najmniej kilku bardzo ciekawych seriach. Między innymi białe z odmiany graševina (grašac, lašski ryzink…) czerwone z xinomavro i vranaca, wreszcie genialne słodkie. To były najjaśniejsze momenty konkursu. Wina wypadły świetnie nie tylko z technicznego punktu widzenia, ale zachwycały oryginalnością i prawdziwie lokalnym charakterem. Więcej wątpliwości miałem przy odmianach międzynarodowych. Zwłaszcza spora część bałkańskich cabernetów i merlotów wydała mi się wciąż nadmienie ekstrahowana, bardzo taniczna i beczkowa. Innymi słowy – nieco oldskulowa.

Oczywiście, jak w każdym konkursie, także i w przypadku BIWC trudno mówić o wyborze bezwzględnie „najlepszych win bałkańskich”, bo degustowaliśmy wina nadesłane przez winiarzy. W konkursie bierze jednak udział wiele czołowych winiarni z krajów bałkańskich, a ogólny poziom jest naprawdę wysoki. Same nagrody, zwłaszcza trofea, są zaś dobrą wskazówką dla konsumentów.

Balkan International Wine Competition, czyli godne uwagi wina na Bałkanach

Nagrody główne Balkan International Wine Competition

Grand Trophy BIWC 2025

Pro Corde Vranac 2021, Porijeklo, Plantaže, Czarnogóra

Nagroda specjalna – najlepsze xinomavro

Xinomavro Reserve Vielles Vignes 2021, Amyndeon, Ktima Alpha, Grecja

Najlepsze wino białe

Atila Chardonnay 2023, Fruška Gora, Atelje Vina Šapat, Serbia

Najlepsze wino czerwone

Pro Corde Vranac 2021, Porijeklo, Plantaže, Czarnogóra

Najlepsze wino różowe

Dianthos Xinomavro 2024, Naoussa, Boutari, Grecja

Najlepsze wino musujące

Brut Millesime 2019, Trakijska Nizina, Edoardo Miroglio, Bułgaria

Najlepsze wino słodkie

Monemvasia-Malvasia 2010, Monemvasia Winery, Grecja

Najlepsze wino pomarańczowe

Hope Tamjanika 2022, Tri Morave, MV Vinarija, Serbia

Najlepsze wino ekologiczne

Naked Cabernet Sauvignon Bio 2022, Rozova Dolina, Château Copsa, Bułgaria

Najlepsze wino specjalne

Tears of the Pine Retsina 2023, Kechris, Grecja

Najlepsze wino półwytrawne

Elix Tempranillo 2016, Tikveš, Bovin, Macedonia Północna

Najlepsze wino półsłodkie

Anthosmias Moschofilero & Agiorgitiko, Monemvasia Winery, Grecja

Najlepsze białe wino z odmiany endemicznej

Dimyat 2023, Dunavska Ravnina, Bononia, Bułgaria

Najlepsze czerwone wino z odmiany endemicznej

Damascenos Xinomavro 2019, Naoussa, Vaeni, Grecja

Najlepsze wino słodkie z odmiany endemicznej

Vinsanto 2004, Santorini, Argyros, Grecja

Trofea regionalne Balkan International Wine Competition

Albania

Demi Kuq 2020, Fier/Vlora, Kantina Faba

Bułgaria

Kvevri 2020, Trakijska Nizina, Better Half Garagre Wines – Dalakov

Chorwacja

Prč-Pošip-Maraština 2023, Hvar, Vina Bell ’Iakov

Czarnogóra

Vranac 2022, Keković

Grecja

1^st Athlos Agiorgitiko 2019, Nemea, Barafakas

Kosowo

Gecaj Estate Owner’s Choice Merlot & Cabernet Sauvignon 2018, Stone Castle

Macedonia Północna

Carménère Reserva 2022, Skopje, Kartal

Rumunia

Cuvée Ruxandra Chardonnay, Dobruja, Crama Darie

Serbia

Grand V Grašac 2023, Fruška Gora, Vinčić

Turcja

Papas Noir Papaskarasi 2024, Kirklareli, Prius

Polecamy także interesujący reportaż Tomasza Prange-Barczyńskiego, który poświęcony jest winom z Serbii. KLIK!