Finezyjne, delikatne rieslingi z Palatynatu? Tak, o ile jesteśmy na północy regionu. Konkretnie – w Kallstadt.

Tekst i zdjęcia: Tomasz Prange-Barczyński

Dla większości mieszkańców Palatynatu i Niemiec Saumagen to faszerowany mięsem, jajkami i ziołami żołądek wieprzowy, bodaj najbardziej tradycyjne danie w regionie. A przy okazji ulubiona, rzekomo, potrawa kanclerza Helmuta Kohla. Miłośnicy rieslinga pamiętają wszak, że Saumagen to także 33-hektarowa, lessowo-ilasta, po części wapienna i marglowa winnica w Kallstadt na północy regionu Pfalz. To chłodne, leżące na wysokości 160-200 m n.p.m. dość strome siedlisko daje subtelne, rysowane cienką kreską wina. Wśród wiodących producentów mają tu swe parcele m.in. Philipp Kuhn i Rings oraz goszczący w czerwcu w Warszawie (w osobie szefa eksportu, Japończyka Reia Suzuki) Koehler-Ruprecht.

W obronie predykatu

Winiarnia to zaiste międzynarodowa. Przynajmniej od 2009 roku, kiedy to stała się własnością amerykańskiej rodziny Sauvage. Paradoksalnie, przybycie „obcych” utwardziło politykę utrzymywania Koehler-Ruprecht jako winiarni na wskroś tradycyjnej. Powstają tu wyłącznie wina z predykatami, a szaptalizacja jest surowo zakazana. Trzymanie się zasady, że termin „kabinet” czy „spätlese” musi pojawić się na etykiecie, pchnęło firmę do wystąpienia w 2014 roku z prestiżowego stowarzyszenia VDP, którego członkiem była przez 88 lat!

Organizacja uznała, że na winach z Grosse Lage, pojedynczych siedlisk uznanych za wyjątkowe, nie należy umieszczać predykatu, mimo że technicznie są na poziomie spätlese trocken. Zarządca posiadłości, Dominik Sona, deklaruje, że kontynuuje dzieło poprzedniego właściciela Koehler-Ruprecht, Bernda Philippiego. Był on pionierem wytrawnych rieslingów w Palatynacie.

Wina są niskointerwencyjne. Powstają z owoców zbieranych w uprawianych w sposób zrównoważony winnicach o powierzchni 13,5 ha. Koehler-Ruprecht wykorzystują własnej produkcji kompost. Nie używają nawozów sztucznych, ale ze względu na relatywnie często padające deszcze nie mogą i nie chcą zrezygnować ze skutecznych i wydajnych oprysków z użyciem kwasu fosforowego. To zaś sprawia, że nie mogą starać się o certyfikat uprawy ekologicznej.

Alkoholowy diapazon

W winiarni nie wykorzystuje się stali. Wina dojrzewają w 130 starych i bardzo starych (50 do 200 lat) beczkach różnej wielkości, od 300 do 2400 litrów, wyrabianych z niemieckiego dębu z drzew z Lasu Palatyńskiego. Fermentacja alkoholowa jest spontaniczna, podobnie jak malolaktyczna. Ta druga raz się zdarza, raz nie, jak mówi Suzuki.

Trudno oprzeć się wrażeniu, że spontaniczna jest również natura win Koehler-Ruprecht. Niekiedy, przy pełnej wytrawności, mają zaledwie 10,5 – 11,5 proc. alkoholu. Ale już w 2017 roku Sona zrobił w siedlisku Saumagen wytrawnego rieslinga auslese, w którym alkohol sięgnął aż 14 proc. Uznaliśmy, że taka była optymalna dojrzałość owoców, stwierdził Suzuki. Moc wina wydała się dlań sprawą drugorzędną. Paradoksalnie, to właśnie lekuchne jak piórko, rysowane cienką kreską rieslingi niskoalkoholowe wydały mi się dużo lepiej zrównoważone, niż tęgie Auslese 2017.

Riesling zajmuje 65 proc. upraw winiarni. W Kallstatdt powstaje też wyśmienity Spätburgunder Kabinett trocken z niemieckich klonów i o iście niemieckim charakterze. Wino z owoców pochodzących z krzewów klonów francuskich nosi w Koehler-Ruprecht nazwę Pinot Noir. Są tu też weissburgunder i chardonnay, wina równie subtelne jak rieslingi.

88 Koehler-Ruprecht, Pfalz, Weisser Burgunder Kabinett trocken 2021

Zgrabny, mineralny, biały pinot o dobrej koncentracji aromatów, zwiewności i kwiatowo-roślinnym aromacie. Na podniebieniu wino gładkie, soczyste, o dobrej kwasowości. Bardzo przyjemne, lekkie. (97 zł)

88 Koehler-Ruprecht, Pfalz, Kallstadter Riesling Kabinett trocken 2022

Nieco nieśmiały, skalny, niemal kredowy w aromacie riesling. W ustach ultradelikatny, o bardzo zwiewnej strukturze. Klasyczne niskoalkoholowe (zaledwie 10,5 proc.), harmonijne i całkowicie wytrawne wino. Nie za długie, ale czyste, intrygujące. (97 zł)

89 Koehler-Ruprecht, Pfalz, Kallstadter Saumagen Riesling Kabinett trocken 2018

Mineralny, wyrazisty, dobrze skoncentrowany aromat skalno-owocowy, z subtelnym akcentem miodu. Wino wyraźnie mniej kwasowe, będące egzemplifikacją gorącego rocznika. Krągłe, wciąż lekkie, soczyste, średniej koncentracji, ale harmonijne. (125 zł)

90 Koehler-Ruprecht, Pfalz, Kallstadter Saumagen Riesling Spätlese trocken 2020

Charakterystyczna dla wszystkich win RK z Saumagen, surowa kamienna nuta w ataku. W tle akcenty łąkowe, kwiatowe, ale zdominowane przez aromaty mineralne. Wino soczyste, o dobrej koncentracji, wciąż w stylu domu – dość lekkie, krystalicznie czyste, ale dłuższe, o lepiej zaznaczonej kwasowości niż w roczniku 2018. Rześkie i harmonijne. (125 zł)

90 Koehler-Ruprecht, Pfalz, Kallstadter Saumagen Riesling Spätlese trocken 2018

Jak na rocznik, aromat dość surowy, skalny, podobny do pozostałych win z Saumagen. Obfity, ale nie mocny riesling o krągłych krawędziach, ograniczonej, choć lepszej kwasowości niż Kabinett z tego samego rocznika i siedliska. Wino czyste, eleganckie, dość długie, z kamiennym posmakiem. (210 zł)

90 Koehler-Ruprecht, Pfalz, Spätburgunder Kabinett trocken 2021

Lekko naturalizujący, owocowo-chłopski, bardzo odmianowy pinot z niemieckich klonów. Dużo w nim nut leśnych owoców, ściółki i wiejskiego podwórka. Wino w niemieckim stylu: lekkie, dobrze kwasowe, nie zdominowane beczką, po stronie owocu i terroir, bez akcentów bekonowo-dymnych, czyste, rześkie i bardzo przydatne przy stole. (105 zł)

Wina importuje do Polski Secret Wine Cellar.