Wulkaniczna etna w obu kolorach, złożone cerasuolo, wonne frappato, esencjonalne nero d’avola, osobne perricone. Skalne carricante, odświeżające catarratto, grillo o wielu twarzach. Z roku na rok wina sycylijskie wznoszą się na coraz wyższy poziom, o czym przekonałem się w czasie kolejnej edycji imprezy Sicilia En Primeur.
Tomasz Prange-Barczyński
Trudno mi dziś uwierzyć, że jeszcze dwie i pół dekady temu nie przepadałem za winami z Sycylii. Wyspa epatowała wówczas szczepami międzynarodowymi w pełnym makijażu oraz mocno przerysowanym nero d’avola, nadmiernie ekstraktywnym i beczkowym. Na Etnie rewolucja dopiero się zaczynała, a o jedynej tu DOCG Cerasuolo di Vittoria nie słyszeli nawet Włosi z Mediolanu.
Zmiany polityczno-ekonomiczne, które umożliwiły m.in. duże inwestycje na Sycylii zarówno gości zagranicznych, jak i winiarzy oraz ekspertów z północy Włoch, to jedno. Zrozumienie własnego terroir i lokalnych odmian, od nerello mascalese, przez nero d’avola, frappato czy pericone, po doskonałe białe catarratto, carricante czy grillo – drugie. Dziś wina subtelne, eleganckie, ba, niekiedy nawet z relatywnie niską zawartością alkoholu to na wyspie standard.
Sicilia En Primeur
Sicilia En Primeur to cykliczna impreza organizowana przez stowarzyszenie Assovini Sicila. Co roku dziesiątki dziennikarzy winiarskich odbywają wyprawy po różnych zakątkach wyspy (mnie w tym roku przypadła w udziale podróż po DOC Monreale i 24-godzinny pobyt na Pantellerii, o czym wkrótce napiszę), a następnie spotykają się na wspólnej dużej degustacji kilkuset win od większości czołowych producentów. W maju 2025 miało to miejsce w Modice, w zabytkowym Castello dei Conti.
Poniżej przedstawiam kilka zestawień win, które wywarły na mnie największe wrażenie. Dominowała, rzecz jasna, Etna, która pozostaje na Sycylii osobnym światem, aspirując do miana jednego z czołowych regionów winiarskich nie tylko Włoch, ale całej Europy. Coraz lepsze są wina z Vittorii, zarówno kupaże nero d’avola i frappato z DOCG Cerasuolo di Vittoria, jak i wina odmianowe. Ale i butelki ze wspomnianego Monreale z okolic Palermo, Alcamo na zachodzie czy wulkanicznej Pantellerii zapadają w pamięć. Najważniejsze, że obok drogich „ikon” powstają na wyspie setki niezwykłej urody win codziennych, po które dobrze sięgnąć zarówno w czasie wakacji, jak i w dżdżysty jesienny czy zimowy wieczór w Polsce.
Wina sycylijskie: wybór osobisty
Arianna Occhipinti, Cerasuolo di Vittoria Classico, Grotte Alte 2020
Benanti, Etna Rosso, Contrada Cavaliere 2023
Donnafugata, Sicilia, Mille e Una Note Special Edition Netflix 2021
Gulfi, Terre Siciliane, Nero Bufaleffj 2019
Pietradolce, Etna Rosso, Barbagalli 2020
Vinding, Terre Siciliane, Vigna Grande 2019
Girolamo Russo, Etna Rosso, Calderara Sottana 2022
Graci, Etna Rosso, Arcuria 2022
Alessandro di Camporeale, Monreale, Kaid Syrah 2022
Dei Principi di Spadafora, Terre Siciliane, Sole dei Padri 2012
Feudo Maccari, Sicilia, Vigna Guarnaschelli Nero d’Avola 2022
Etna Bianco
Barone di Villagrande, Etna Bianco Superiore 2023
Benanti, Etna Bianco, Pietra Marina 2020
Girolamo Russo, Etna Bianco, Feudo 2024
Graci, Etna Bianco, Muganazzi 2023
Graci, Etna Bianco, Arcuria 2023
Pietradolce, Etna Bianco, Archineri Bio 2023
Maugeri, Etna Bianco Superiore, Contrada Da Volpare 2023
Tenute Nicosia, Etna Bianco, Sosta Tre Santi Carricante Sessantamesi 2019
Etna Rosso
Benanti, Etna Rosso, Contrada Cavaliere 2023
Pietradolce, Etna Rosso, Barbagalli 2020
Pietradolce, Etna Rosso, Rampante 2021
Pietradolce, Etna Rosso, Feudo di Mezzo 2021
Girolamo Russo, Etna Rosso, Calderara Sottana 2022
Girolamo Russo, Etna Rosso, San Lorenzo Piano delle Colombe 2022
Graci, Etna Rosso, Arcuria 2022
Graci, Etna Rosso, Arcuria Sopra Il Pozzo 2020
Graci, Etna Rosso, Feudo di Mezzo 2022
Pietradolce, Etna Rosso, Archineri 2021
Pietradolce, Etna Rosso, Santo Spirito 2021
Cerasuolo di Vittoria
Arianna Occhipinti, Cerasuolo di Vittoria Classico, Grotte Alte 2020
COS, Cerasuolo di Vittoria Classico, Delle Fontane 2021
COS, Cerasuolo di Vittoria Classico 2022
Donnafugata, Cerasuolo di Vittoria, Floramundi 2022
Gulfi, Cerasuolo di Vittoria Classico 2020
Santa Tresa, Cerasuolo di Vittoria Classico, Sabuci-Cortese 2022
Pozostałe białe
Pietradolce, Terre Siciliane, Sant’ Andrea 2020
Gulfi, Terre Siciliane, Caricanti 2021
Tenuta Gorghi Tondi, Sicilia, Grillodoro vendemmia tardiva 2020
Vinding, Terre Siciliane, Vignolo Bianco 2022
Gulfi, Terre Siciliane, Valcanzjria 2023
Alessandro di Camporeale, Monreale, Vigna di Mandranova Catarratto 2021
Feudo Disisa, Monreale, Lu Bancu Catarratto 2019
Arianna Occhipinti, Terre Siciliane, SM Vino di Conrada 2023
Feudo Maccari, Terre Siciliane, Firraru Single Vineyard Family and Friends 2023
Pozostałe czerwone
Arianna Occhipinti, Terre Siciliane, BB Vino di Contrada [Bombolieri] 2022
Gulfi, Terre Siciliane, Nero Sanloré 2019
Arianna Occhipinti, Terre Siciliane, PT Vino di Contrada [Pettineo] 2022
Arianna Occhipinti, Terre Siciliane, FL Vino di Contrada [Fossa di Lupo] 2022
Arianna Occhipinti, Sicilia, Siccagno Nero d’Avola 2022
Feudo Maccari, Sicilia, Vigna Guarnaschelli Nero d’Avola 2022
Feudo Montoni, Sicilia, Vrucara Nero d’Avola Riserva 2021
Dei Principi di Spadafora, Terre Siciliane, Sole dei Padri 2012
Vinding, Terre Siciliane, Vignolo Rosso 2023
Arianna Occhipinti, Terre Siciliane, Il Frappato 2023
Feudo Maccari, Sicilia, Vigna Sultana Nero d’Avola 2022
Feudo Montoni, Terre Siciliane, Core Perricone 2023
Gulfi, Terre Siciliane, Pinò 2017
Dei Principi di Spadafora, Terre Siciliane, Siriki Rosso 2019
Wina słodkie i wzmacniane
Donnafugata, Passito di Pantelleria, Ben Ryé 2017
Pellegrino, Marsala, Old John 2005
Tenuta Gorghi Tondi, Sicilia, Grillodoro Vendemmia Tardiva 2020
Florio, Marsala, Vergine Riserva – VR2506 2006
O winiarskiej podróży na Sycylię możecie też poczytać w tekście tegoż autora pt. Tydzień na Sycylii: gdzie na wino?
