Alzacja przyciąga świadomych fanów wina. Ten region, słynny z doskonałych crémantów, jest też ojczyzną wysokiej jakości win spokojnych, przede wszystkim gewurztraminerów i rieslingów.
Tekst i zdjęcia: Inka Wrońska
5 czerwca odbyła się w Warszawie degustacja win alzackich zorganizowana przez CIVA (Komitet Promocji Wina z Alzacji) i Sopexa Pologne. Poprowadził ją Piotr Pietras MS, dwukrotny Mistrz Polski Sommelierów, najlepszy Młody Sommelier Świata 2017, twórca projektu Terroiryści i jeden z właścicieli kontakt wino & bistro.
Podczas spotkania zaprezentowano wina od siedmiu producentów – w tej chwili tylko trzech z nich ma polskich importerów. Były to: Domaine Wach (tę winnicę prowadzi Polka, Marta Wach, wraz z mężem i synem), Gustave Lorentz, Cave de Ribeauvillé, Ginglinger-Fix, Domaine Laurent Vogt, Domaine G Metz oraz Domaine Georges Klein. Cztery ostatnie poszukują partnera w Polsce.
Alzackie apelacje
Alzacja to region w północno-wschodniej części Francji, niezwykle zróżnicowany geologicznie. Winorośl rośnie tu na glebach o podłożu granitowym, na glebach wapiennych, gliniastych, marglowych, a nawet wulkanicznych. Tutejsze wina, zarówno słynne musujące, czyli crémanty d’alsace, jak i spokojne nie mają sobie równych.
AOC Alsace (64 proc. produkcji) jest apelacją dla win spokojnych: białych, różowych i czerwonych. Mają one stosunkowo przystępne ceny, a Francuzi określaja je jako facile à boire, łatwe w piciu. AOC Alsace Grand Cru (3 proc.) to 51 starannie wybranych siedlisk o wyjątkowym charakterze, rozmieszczonych w 47 gminach. Powstają tu wina znane ze wspaniałego potencjału starzenia. Crémant d’Alsace AOC obejmuje natomiast alzackie wina musujące wytwarzane metodą tradycyjną. 15 500 ha alzackich winnic przekłada się na 132 miliony butelek (dane z 2023 roku) rocznie. 33 proc. produkcji przypada na Crémant d’Alsace.
Szczepy i style win
Jeśli chodzi o wina spokojne, 90 proc. z nich stanowią białe. Powstają z siedmiu podstawowych szczepów regionu: rieslinga, gewurztraminera, pinot gris, pinot noir, pinot blanc, sylvanera i muscat d’alsace (czyli muscat blanc à petit grains).
W apelacjach grand cru dopuszczono tylko cztery odmiany. To riesling, muscat, pinot gris i gewurztraminer. Jedynym wyjątkiem od tej reguły jest lieu-dit Zotzenberg, gdzie dopuszczono także sylvanera.
Pinot noir to jedyny czerwony szczep uprawiany w Alzacji. Od rocznika 2022 dwa z 51 grand crus mogą oznaczać również swoje czerwone wina jako grand cru. To Kirchberg de Barr oraz Hengst.
Wina musujące powstają w Alzacji metodą tradycyjną. Robi sie je z pinot blanc, pinot gris, rieslinga, auxerrois, pinot noir (wszystkie tutejsze różowe musiaki to stuprocentowe pinot noir) oraz chardonnay. Tego ostatniego szczepu używa się w tym regionie Francji wyłącznie do produkcji win musujących, przede wszystkim crémantów blanc de blancs. Jeśli chodzi o popularność, crémant d’alsace plasują się we Francji na drugim miejscu po szampanie.
Najsłynniejszymi spokojnymi winami Alzacji są rieslingi. Mikroklimat regionu wydaje się idealnie odpowiadać temu szczepowi. Wina charakteryzują się wspaniałą równowagą między słodyczą i kwasowością. Wytwarza się je w rozmaitych stylach, od bardzo wytrawnych po słodkie.
Alzacki gewurztraminer (odmiana zapisywana we Francji bez umlautu, czyli przez u, nie ü) to wino aromatyczne i intensywne. Jest zarazem niezwykle eleganckie, z piękną równowagą pomiędzy słodyczą i kwasowością. Wśród tych, które degustowaliśmy, tylko jedno mieściło się w kategorii półwytrawnych (12 g/l cukru resztkowego). Pozostałe (18-36 g/l) były już winami półsłodkimi.
Poniżej wina, które urzekły mnie podczas degustacji.
89 Domaine Georges Klein, Crémant d’Alsace NV
Pinot blanc i chardonnay, 48 miesięcy na drożdżach. Mineralne, eleganckie, wręcz surowe, bardzo wytrawne (praktycznie bez cukru resztkowego – 0,8 g/l) z delikatnymi, drobnymi bąbelkami. Pachnie białymi kwiatami, brzoskwinią; w ustach owocowe, z wyczuwalnymi nutami brioszki. Świetne na aperitif. Na początek spróbowałabym do śledzia w oleju, ale najpewniej to wino uniesie także ryby w maślanych i śmietankowych sosach. Sola na maśle wydaje się znakomitą parą.
86 Domaine Laurent Vogt, Alsace Auxerrois 2022
Stuprocentowe auxerrois. Kompleksowe, pełne, o pięknej bladożółtej barwie. W nosie dojrzałe soczyste owoce: mirabelki, białe brzoskwinie, nektarynki. Wino mineralne, a przy tym pełne, o kremowej strukturze, z ujmującym akcentem białego pieprzu w finiszu. Będzie pięknym uzupełnieniem dla lekkich sałatek, niezbyt tłustych ryb i do drobiu, z pewnością zgra się z sushi. Producent poleca je także do teryn warzywnych.
85 Cave de Ribeauville, Alsace Riesling 2021 „Collection”
W nosie zielone jabłko, akcenty trawy cytrynowej, limonka. W ustach lekkie, orzeźwiające, wręcz krzemienne; pięknie zrównoważone, o długim finiszu. Będzie znakomitą parą do grillowanych ryb i do owoców morza. Na miejscu, w Alzacji, zamówcie do niego tarte flambée (Flammkuchen; podpłomyk z ciasta chlebowego z cebulą, boczkiem i śmietaną). Tak przynajmniej radzi producent.
90 Gustave Lorentz Alsace Gewurztraminer 2022 Réserve
Półwytrawny (12 g/l cukru resztkowego). W nosie tropikalne owoce, kwiaty, nuty moreli i gruszki. W ustach wino jest gęste, oleiste, jednak bezwzględnie świeże, z delikatnymi akcentami ziół i pieprzu. Można – i warto! – podać je do serów, foie gras, makaronów w śmietankowych sosach, czy do bardziej tłustych ryb. Spróbowałabym połączyć tego gewurztraminera z daniami kuchni indyjskiej (tymi w sosach jogurtowych), a także z tajskim czerwonym curry. Nie wykluczam, że będzie też pasowało do pieczonej gęsi. I do sernika!
