Wina pochodzące z regionu Górnej Adygi mogą się różnić w zależności od charakteru odmiany i sposobu winifikacji. Jednak zwykle cechują je: świeżość, dobra kwasowość, mineralność i równowaga.
Tekst i zdjęcie: Tomasz Prange-Barczyński
Alto Adige, Südtirol, Górna Adyga, Tyrol Południowy – wiele nazw, jeden region, zwyczajowo określany też mianem „innych Włoch”. Bo też częścią Italii stał się dopiero po I wojnie światowej, a zdecydowana większość mieszkańców mówi po niemiecku. XX-wieczna historia była tu burzliwa. Jednak gdy ostatecznie południowi Tyrolczycy otrzymali autonomię, szybko zrozumieli, że włoskość dodaje im pożądanego w biznesie sznytu. Dziś z punktu widzenia jakości to wiodący w kraju region winiarski o najwyższym wobec wielkości produkcji odsetku wysoko nagradzanych win. Win słynących z mineralności i „górskiego” charakteru.
Gdzie to jest?
Region zajmuje środkowo-północną część kraju, a jego kręgosłup stanowi autostrada A22 biegnąca z przełęczy Brenner na granicy austriackiej w kierunku Modeny. Dno doliny leży względnie nisko, otoczone jest jednak wysokimi górami, sięgającymi nierzadko ponad 2000 m n.p.m. Stolicą Alto Adige jest Bolzano. Inne większe miasta to Merano, Bressanone i Brunico.
Winnice
Zajmują 5300 ha i leżą na wysokości od nieco ponad 200 do nawet 1300 m n.p.m. (choć te powyżej 600 metrów uznawane są raczej za eksperymentalne). Uprawy winorośli koncentrują się w dolinach rzek spotykających się w Bolzano – Isarco, płynącej z północy, i Adygi toczącej swe wody z zachodu. Winnice leżą zarówno na dnie dolin, jak i na otaczających je skalnych półkach.
Gleby i klimat
Gleby są lekkie, przepuszczalne; wapienne podłoże, piaski, glina, żwir, porfir, kwarcyt. W dolinie rzek panuje niemal śródziemnomorski klimat, w wyższych partiach kontynentalny, górski. Duże nasłonecznienie, wystarczająca ilość opadów, duże różnice temperatur między dniem i nocą.
Apelacje i podstrefy
Cały region objęty jest jedną apelacją DOC Alto Adige/Südtirol. Jednak na etykietach mogą pojawić się uzupełniająco nazwy następujących podregionów: Valle Isarco/Eisacktaler, Santa Maddalena/St. Magdalener, Terlano/Terlaner, Meranese/Meraner, Valle Venosta/Vinschgau, Colli di Bolzano/Bozner Leiten, Lago di Caldaro/Kalterer See. Wina regionalne powstają pod szyldem IGP Vigneti delle Dolomiti/Mitterberg.
Odmiany
Lokalne: lagrein, schiava/vernatsch (czerwone). Międzynarodowe: pinot bianco, pinot grigio, gewürztraminer, sauvignon blanc, chardonnay, müller- thurgau, kerner, moscato giallo, sylvaner, riesling, grüner veltliner, bronner, solaris (białe); pinot nero, cabernet sauvignon, cabernet franc, merlot, zweigelt, moscato rosa (czerwone).
Wina mogą się różnić w zależności od charakteru odmiany i sposobu winifikacji. Jednak zwykle cechują je: świeżość, dobra kwasowość, mineralność i równowaga. Świetnie pasują do miejscowych specjałów: ryb, dziczyzny, polenty, Specku, serów, pikli i ciast owocowych.
Czołowi producenci
Abbazia di Novacella, Alois Lageder, Arunda, Bergkellerei Passeier, Cantina Andriano, Cantina Bolzano, Cantina Caldaro/Kaltern, Cantina Cortaccia/Kurtatsch, Cantina Girlan, Cantina Terlano, Cantina Tramin, Cantina Valle Isarco, Castelfeder, Castel Juval Unterortl, Colterenzio, Elena Walch, Erste + Neue, Falkenstein, Franz Haas, Girlan, Gump Hof Markus Prackwieser, Hartmann Donà, Hofstätter, Köfererhof, Loacker, Malojer Gummerhof, Manincor, Muri-Gries, Nals Margreid, San Michele Appiano, Tenuta Köfererhof, Tenuta Pacherhof, Tiefenbrunner.
